عنوان رساله دکتری :تدوین مدل و بررسی اثربخشی برنامه تغییر نگرش نسبت به مصرف مواد مخدر مبتنی بر مؤلفه های فلسفه برای کودکان و هوش هیجانی

اساتید راهنما: دکتر عبداله شفیع آبادی، دکتر یحیی قائدی

اساتید مشاور: دکتر علی دلاور، دکتر معصومه اسماعیلی

دانشجو: هما رضایی

دانشکده علوم تربیتی و روان شناشی دانشگاه علامه طبا طبایی

تاریخ دفاع ۲۸٫۱۱/۹۲

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین برازش مدل معادلات ساختاری تغییر نگرش نسبت به مصرف مواد مخدر بر مبنای مؤلفه­های هوش هیجانی و فلسفه برای کودکان و تعیین میزان اثر بخشی برنامه مبتنی بر مدل در تغییر نگرش نسبت به مصرف مواد مخدر در دختران نوجوان دبیرستانی انجام شد. به منظور تدوین مدل، نمونه‌گیری در مرحله اول به شیوه خوشه­ای چند مرحله­ای تصادفی انجام شد و از ۸۰۰ دانش آموز دبیرستانی واقع در مناطق ۲، ۵، ۱۳، و ۱۶ آموزش و پرورش، داده‌گیری با پرسشنامه­های آزمون هوش هیجانی بازنویسی شده ویژه نوجوانان، تفکر انتقادی، تفکر مراقبتی، تفکر خلاق، استدلال نیوجرسی، نگرش به مصرف مواد مخدر انجام شد. از این تعداد، ۶۱۸ پرسشنامه به طور کامل پاسخ داده شده بود. پس از پردازش آماری، ضرایب مسیر در مدل معادلات ساختاری نهایی تعیین شد. تنها متغیری که در این مدل رابطه معناداری با نگرش نسبت به مصرف مواد نداشت، تفکر خلاق بود. بنابراین به دلیل نداشتن ارتباط معنی­دار، در مرحله طراحی برنامه مبتنی بر مدل پیشنهادی این پژوهش، متغیر تفکر خلاق از این برنامه حذف گردید. پس از اینکه برنامه طراحی شده به تأیید متخصصان رسید، مرحله دوم پژوهش در یکی از دبیرستان­های دخترانه منطقه ۲ آموزش و پرورش، انجام شد. سپس با اطلاع رسانی از داوطلبین شرکت در دوره ثبت نام شد. از میان دانش آموز ثبت نام کننده، پرسشنامه نگرش به مصرف مواد اجرا شده و از این میان ۲۶ نفر برگزیده و در دو گروه آزمایش و کنترل به شیوه تصادفی جایگزین شدند. پیش آزمون از هر دو گروه به عمل آمد. گروه آزمایش به مدت ۱۶ جلسه ۵/۱ ساعته، هفته‌ای یک بار در برنامه تغییر نگرش نسبت به مصرف مواد مخدر شرکت نموده و سپس پس آزمون از هر دو گروه انجام شد. پردازش آماری در این مرحله گویای اثر بخشی برنامه تغییر نگرش نسبت به مصرف مواد مخدر بوده است. بنابر یافته‌های این پژوهش و با توجه به اینکه در این پژوهش رابطه معناداری میان تفکر خلاق و نگرش به مصرف مواد مخدر مشاهده نشد، پیشنهاد می­شود در این زمینه پژوهش­های دیگری انجام شود و با این پژوهش مقایسه شود. افزون بر این، پیشنهاد می­شود برنامه مبتنی بر مدل این پژوهش در جامعه­های دیگر هم اجرا و نتایج آنها با این پژوهش مقایسه شود. از طرفی با توجه به اهمیت نگرش به مصرف مواد مخدر در امر پیشگیری، پیشنهاد می­شود این برنامه در طی دوران تحصیلی دبیرستان برای دانش‌آموزان در کنار واحدهای درسی گنجانده شود.

کلیدواژه­ها: فلسفه برای کودکان، هوش هیجانی، مدل معادلات ساختاری، نگرش به مصرف مواد مخدر